Một số kinh nghiệm trong công tác phổ biến giáo dục pháp luật cho phụ nữ dân tộc thiểu số của Hội LHPN tỉnh Sơn La

Hệ thống tổ chức Hội được tương ứng với đơn vị hành chính ở các cấp, toàn tỉnh có 157.498 hội viên sinh hoạt ở 3.286 chi hội bản, tiểu khu, tổ dân phố và đơn vị trực thuộc.Trong đó có 108 ngàn hội viên dân tộc thiểu số.

Trong những năm gần đây, được sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, đời sống của đồng bào các dân tộc tuy đã được cải thiện, song nhìn chung Sơn La vẫn là một tỉnh nghèo, đến nay vẫn còn 90 xã, 1.119 bản đặc biệt khó khăn; 17 xã, 285 bản biên giới. Đời sống của một bộ phận nhân dân trong đó có phụ nữ, nhất là vùng sâu, vùng xa, vùng cao biên giới còn thật sự khó khăn, trình độ, năng lực của đội ngũ cán bộ hội phụ nữ cơ sở có nhiều mặt hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ hiện nay. Trình độ dân trí và nhận thức của nhân dân các dân tộc không đồng đều, toàn tỉnh còn hơn 20 ngàn phụ nữ mù chữ và tái mù chữ, các tai tệ nạn xã hội vẫn còn diễn biến phức tạp, đặc biệt là tệ nạn ma tuý; Tình hình tội phạm buôn bán phụ nữ, trẻ em có dấu hiệu gia tăng ở các vùng đồng bào dân tộc thiểu số; các hiện tượng tảo hôn, không đăng ký kết hôn còn xảy ra. Tình hình vi phạm pháp luật của phụ nữ còn có những diễn biến phức tạp, phụ nữ chủ yếu phạm tội về buôn bán, tàng trữ, vận chuyển ma tuý, buôn bán phụ nữ, trẻ em, đánh lô đề; vi phạm pháp luật bảo vệ rừng...

Trước tình hình đó, nhận thức rõ tầm quan trọng của công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho đội ngũ cán bộ, hội viên, nhất là hội viên phụ nữ dân tộc thiểu số, Hội LHPN tỉnh Sơn La, đặc biệt quan tâm chỉ đạo các cấp hội thực hiện đổi mới và nâng cao chất lượng tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật cho phụ nữ bằng nhiều hình thức phong phú, hiệu quả đó là:

Hàng năm Hội LHPN tỉnh đã xây dựng chương trình hoạt động, phối hợp với sở Tư pháp tiến hành các hoạt động triển khai, chỉ đạo và hướng dẫn các cấp hội trong tỉnh tuyên truyền cho cán bộ, hội viên phụ nữ về các văn bản pháp luật, nhất là các văn bản Luật có liên quan đến phụ nữ, trẻ em kịp thời..

Khảo sát đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên các cấp, nhất là cấp cơ sở và tuyên truyền viên là người dân tộc thiểu số, từ đó xây dựng kế hoạch củng cố, bồi dưỡng. Những người có khả năng tuyên truyền, nhưng do trình độ văn hoá thấp thì động viên và phối hợp với cấp uỷ, chính quyền cơ sở tạo điều kiện cho các chị học thêm bổ túc văn hoá và tham gia các lớp tập huấn bồi dưỡng thêm về kiến thức cũng như kỹ năng tuyên truyền. Đối với nhưng báo cáo viên, tuyên truyền viên không phải là người dân tộc thiểu số thì vận động chị em học tiếng dân tộc để làm tốt công tác tuyên truyền và tổ chức các lớp tập huấn để các chị tham gia nâng cao kiến thức, kỹ năng tuyền truyền miệng. Bản thân các chị là báo cáo viên cấp tỉnh thì ngoài việc học tiếng dân tộc, các chị còn học chữ dân tộc. 90 % cán bộ phong trào của Hội LHPN tỉnh đã đăng ký học chữ và tiếng dân tộc. Riêng năm 2010, đã có 3 chị theo học tiếng và chữ dân tộc Mông, Thái.

Để nâng cao hiệu quả tuyên truyền trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số, Hội LHPN tỉnh đã vận động những nhân chứng là nạn nhân bị buôn bán trở về, những cá nhân phụ nữ quyết tâm cai nghiện ma tuý và đã thành công; những phụ nữ vi phạm pháp luật nay đã hoàn lương để làm báo cáo viên tại các cuộc sinh hoạt hội, các cuộc tập huấn, truyền thông về phòng chống buôn bán phụ nữ, trẻ em, phòng chống ma tuý, phòng chống tội phạm... Nơi không tổ chức cho nhân chứng báo cáo viên trực tiếp được thì Hội đã phối hợp làm băng đĩa phóng sự “nỗi đau không của riêng ai” tuyên truyền về công tác phòng chống buôn bán, phụ nữ, trẻ em để cấp phát cho 100% tổ chức cơ sở hội làm tài liệu tuyên truyền trong các cuộc sinh hoạt, hội nghị. Việc làm trên đã thực sự đem lại kết quả và được đông đảo phụ nữ và nhân dân đồng tình, ủng hộ cao. Tại các buổi truyền thông đã thu hút hàng ngàn phụ nữ và nhân dân tham gia.

Bên cạnh đó, Hội LHPN tỉnh còn tập trung chỉ đạo triển khai thực hiện có hiệu quả đề án 212 về xây dựng và đẩy mạnh tuyên truyền, vận động chấp hành pháp luật trong cán bộ, hội viên phụ nữ ở cộng đồng dân cư; Duy trì và nhân rộng mô hình câu lạc bộ " Phụ nữ với pháp luật", hiện nay toàn tỉnh thành lập được 330 câu lạc bộ pháp luật, trong đó cấp tỉnh thành lập được 3 câu lạc bộ pháp luật ở; Cấp huyện thành lập được 38 câu lạc bộ, cấp xã thành lập được 289 câu lạc bộ pháp luật. Phần lớn các câu lạc bộ đều duy trì được sinh hoạt theo quy chế đề ra và được hội quan tâm cung cấp tài liệu và thường xuyên hướng dẫn hoạt động một cách cụ thể.

Tăng cường chỉ đạo xây dựng tủ sách pháp luật và hướng dẫn quản lý, sử dụng có hiệu quả. Tổ chức nói chuyện chuyên đề, cấp phát tài liệu tuyên truyền pháp luật của TƯ Hội và đôn đốc, hướng dẫn sử dụng kịp thời…; Tổ chức các cuộc thi: "tìm hiểu chính sách bảo hiểm y tế", "tìm hiểu về công tác phòng chống ma tuý", " tìm hiểu pháp luật về An toàn giao thông"… với sự tham gia của hàng chục ngàn phụ nữ dân tộc thiểu số.

Mỗi năm Hội dành 20 triệu đồng trong ngân sách được cấp để phối hợp với Đài phát thanh Truyền hình tỉnh xây dựng chuyên mục: "Phụ nữ các dân tộc Sơn La vì sự bình đẳng và phát triển" phát sóng mỗi tháng một chuyên mục, nội dung chủ yếu về tuyên truyền phổ biến giáo dục cho phụ nữ dân tộc thiểu số và nêu gương người tốt việc tốt.

Ngoài ra, Hội liên hiệp phụ nữ tỉnh đã tổ chức hàng chục lớp tập huấn cho báo cáo viên, tuyên truyền viên về kiến thức, kỹ năng phổ biến giáo dục pháp luật và tổ chức các cuộc truyền thông phòng chống ma tuý, phòng chống buôn bán phụ nữ trẻ em, với sự tham gia của hàng chục ngàn cán bộ, hội viên và học sinh. Những nội dung tập trung tuyên truyền là: Luật Hôn nhân và gia đình, luật Bình đẳng giới, Luật phòng chống bạo lực gia đình; luật đất đai, luật bảo vệ môi trường, luật giao thông đường bộ, luật phòng chống ma tuý, pháp luật về phòng chống buôn bán phụ nữ, trẻ em, phòng chống tội phạm... Giảng viên chủ yếu là thường trực Hội, lãnh đạo Công An, Tư pháp, ban chỉ đạo phòng chống ma tuý của tỉnh và huyện.

Từ năm 2005 đến nay, các cấp hội trong tỉnh đã mở 654 hội nghị lồng ghép tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật cho 68.008 lượt cán bộ, hội viên phụ nữ. Tổ chức 290 lớp tập huấn với 14.785 lượt cán bộ hội phụ nữ cơ sở. Tổ chức 115 cuộc thi các cấp về tìm hiểu luật pháp chính sách cho 11.035 lượt cán bộ, hội viên phụ nữ. Tổ chức 821 cuộc nói chuyện chuyên đề với 63.205 lượt chị em tham gia. Tuyên truyền thông qua loa đài, sinh hoạt câu lạc bộ, tuyên truyền miệng… được 1.480 cuộc, cho 30.636 lượt phụ nữ. Tổ chức cấp phát 13.842 bản tài liệu tuyên truyền, gồm tờ gấp, sách hỏi đáp về pháp luật, sổ tay, bản tin tuyên truyền pháp luật…

Thông qua các hoạt động tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật. Nhận thức của các cấp hội phụ nữ trong tỉnh đã có chuyển biến rõ nét, đã nhận thức đúng vai trò, trách nhiệm của mình, nghiêm túc triển khai, cụ thể hoá các văn bản chỉ đạo của Hội LHPN tỉnh đến cơ sở. Đã có những sáng tạo trong việc vận dụng thực hiện tại địa phương, cơ sở phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh cụ thể và đã đạt được những kết quả quan trọng, góp phần nâng cao ý thức chấp hành pháp luật trong các tầng lớp phụ nữ, thực sự đem lại hiệu quả thiết thực, vừa thu hút hội viên, phụ nữ tham gia tổ chức hội, vừa góp phần nâng cao nhận thức về pháp luật và ý thức chấp hành pháp luật của cán bộ, hội viên phụ nữ trong toàn tỉnh.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được đã nêu trên, công tác tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật cho phụ nữ dân tọc thiểu số ở tỉnh Sơn La cũng còn bộc lộ một số tồn tại hạn chế đó là: Địa bàn hoạt động rộng, giao thông đi lại khó khăn, lực lượng cán bộ chuyên trách các cấp hội quá ít, trình độ có mặt còn bất cập. Do đó công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật đối với phụ nữ dân tộc thiểu số vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt còn bất cập. Trình độ dân trí thấp, đời sống còn rất nhiều khó khăn, một bộ phận cán bộ chi hội và hội viên phụ nữ còn mù chữ và tái mù chữ. Trong khi đó, kiến thức pháp luật và kỹ năng tuyên truyền của một bộ phận báo cáo viên, tuyên truyền viên cấp cơ sở còn hạn chế, có nơi bất đồng ngôn ngữ, hiệu quả tuyên truyền không cao. Tài liệu tuyên truyền về pháp luật cung cấp cho cơ sở còn thiếu, chưa kịp thời. Phương pháp tuyên truyền một số cơ sở chậm đổi mới.

Từ thực tiễn chỉ đạo thực hiện công tác phổ biến giáo dục pháp luật cho phụ nữ dân tộc thiểu số, cùng với những kết quả đạt được và những tồn tại hạn chế, hội LHPN tỉnh Sơn La rút ra một số kinh nghiệm chủ yếu sau:

Một là, công tác tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật cần được quan tâm chỉ đạo thường xuyên, liên tục, phải có sự phối hợp chặt chẽ của các ngành chức năng như Tư Pháp, Công an và một số ban ngành, đoàn thể khác. Đồng thời phải được cấp uỷ, chính quyền địa phương cơ sở quan tâm chỉ đạo và tạo điều kiện thuận lợi.

Hai là, hàng năm phải có kinh phí cấp từ Ngân sách cho công tác tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật của Hội.

Ba là, đổi mới và nâng cao chất lượng tuyên truyền PBGDPL, đa dạng hoá các hình thức tuyên truyền, phù hợp với điều kiện và đặc thù của từng địa bàn, cơ sở. Duy trì và nhân rộng các mô hình câu lạc bộ " Phụ nữ với pháp luật" ở cơ sở.

Bốn là, tăng cường mở lớp bồi dưỡng chuyên sâu về kiến thức pháp luật và kỹ năng tuyên truyền cho đội ngũ cán bộ hội và báo cáo viên, tuyên truyền viên các cấp hội. Báo cáo viên, tuyên truyền viên phải có trình độ hiểu viết pháp luatạ, có kỹ năng tuyên truyền và phải biết tiếng dân tộc. Tài liệu tuyên truyền pháp luật phải được cung cấp đầy đủ, phù hợp cho cán bộ, hội viên.

Năm là, hàng năm thực hiện tốt công tác sơ tổng kết, công tác thi đua khen thưởng, động viên khuyến khích những tập thể và cá nhân có thành tích xuất sắc trong công tác phổ biến giáo dục pháp luật.