Sơn La: Mỗi con chữ là một bước tiến tới bình đẳng giới

“Thắp sáng” sự tự tin từ con chữ

Bản Chà Lao, xã Mường La, tỉnh Sơn La có 79 hộ, trong đó có 76 hộ đồng bào dân tộc La Ha. Trước sáp nhập, bản Chà Lao thuộc xã Pi Toong, huyện Mường La cũ.

Gần 10 năm làm Chi Hội trưởng Chi hội Phụ nữ bản Chà Lao, chị Quàng Thị Thin chia sẻ: “Chi hội có 74 hội viên thì hiện có 42 chị em tham gia 5 nhóm phát triển kinh tế tập trung, nhiều hội viên mạnh dạn vay vốn tín dụng ưu đãi để mở rộng sản xuất. Một số hội viên hiện có thu nhập trên 100 triệu đồng/năm trở lên”. Phụ nữ bản Chà Lao ngày càng mạnh dạn khẳng định vị thế của mình trong gia đình và cộng đồng. Một phần quan trọng của sự thay đổi ấy đến từ việc các chị em biết đọc, biết viết tiếng phổ thông. “Nhờ vậy, hội viên có thể tiếp cận và hiểu rõ hơn các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, tự tin tham gia các lớp tập huấn, sinh hoạt hội, phát triển kinh tế gia đình và đóng góp tích cực cho phong trào của bản”.

Không riêng bản Chà Lao, ở tỉnh Sơn La, vị thế của người phụ nữ dân tộc La Ha - một trong những dân tộc có khó khăn đặc thù giai đoạn 2021 - 2025, đã có nhiều chuyển biến tích cực. Trong đó, phụ nữ dân tộc La Ha ngày càng được tiếp cận giáo dục nhiều hơn; tỷ lệ người biết đọc, viết tiếng phổ thông tăng theo từng năm.

Theo kết quả điều tra thông tin kinh tế - xã hội của 53 DTTS năm 2024, đồng bào dân tộc La Ha hiện có 10.314 nhân khẩu (sinh sống tập trung ở tỉnh Sơn La) thì có 7.903 người từ 15 tuổi trở lên biết đọc, viết tiếng phổ thông. Trong đó, tỷ lệ biết đọc, viết tiếng phổ thông của phụ nữ dân tộc La Ha là 3.545 người, chiếm tỷ lệ gần 49%. Được tiếp cận thông tin bằng tiếng phổ thông, nhiều phụ nữ La Ha đã tự tin hơntrong giao tiếp, làm kinh tế, nuôi dạy con cái và tham gia công tác xã hội.

Trao cơ hội, tạo niềm tin cho phụ nữ

Cũng như dân tộc La Ha, phụ nữ DTTS trên địa bàn tỉnh Sơn La đang ngày càng tiếp cận bình đẳng hơn trong giáo dục. Theo thống kê, toàn tỉnh hiện có 838.355 người DTTS từ 15 tuổi trở lên biết đọc, biết viết tiếng phổ thông thì có 396.230 người là nữ giới, chiếm tỷ lệ gần 47,3%.

Biết đọc, viết tiếng phổ thông giúp phụ nữ DTTS tiếp cận được kiến thức, kỹ thuật mới để áp dụng vào sản xuất, kinh doanh. Đây là yếu tố đầu tiên, then chốt để các chương trình, dự án hỗ trợ phụ nữ DTTS khởi nghiệp trên địa bàn tỉnh Sơn La phát huy tối đa hiệu quả, qua đó thay đổi cuộc sống của người phụ nữ.

Chị Lừ Thị Phúc, dân tộc Thái, ở xã Tạ Khoa, tỉnh Sơn La là mẹ của 4 con nhỏ. Tháng 7/2025, chị đã tham gia khóa đào tạo pha chế đồ uống thuộc Dự án “Phát triển dịch vụ đào tạo kỹ năng nghề và tạo việc làm trong ngành Du lịch”, do Chính phủ Úc tài trợ, triển khai trên địa bàn tỉnh Sơn La.

Chị Phúc chia sẻ: “Sau khóa học, tôi đã mở quán nhỏ bán đồ uống, đồ ăn nhẹ và bữa sáng cho học sinh trong khu vực. Quán nhỏ cũng đem lại nguồn thu ổn định, bảo đảm cuộc sống cho 5 mẹ con”.

Đặc biệt, việc biết đọc, viết tiếng phổ thông đã giúp phụ nữ DTTS trên địa bàn tỉnh tiếp cận được nhiều kiến thức, kỹ năng về bình đẳng giới từ các lớp tập huấn, đối thoại chính sách nâng cao quyền năng cho phụ nữ DTTS. Đây là những hoạt động thuộc khuôn khổ Dự án 8 của Chương trình MTQG 1719.

Theo bà Quàng Thị Vân, Phó Chủ tịch Hội LHPN tỉnh Sơn La, triển khai Dự án 8, Hội đã phối hợp với Sở Dân tộc và Tôn giáo, các sở, ngành, địa phương liên quan tổ chức được 99 lớp tập huấn về phát triển năng lực và bình đẳng giới cho hơn 6.300 cán bộ các cấp; tổ chức cuộc đối thoại chính sách đã thu hút hơn 16.600 lượt phụ nữ DTTS tham gia…“Dự án 8 đã góp phần quan trọng trong việc thúc đẩy bình đẳng giới ở Sơn La. Thời gian tới, tỉnh sẽ tiếp tục khắc phục khó khăn, triển khai các mục tiêu của Chương trình MTQG 1719 một cách phù hợp với thực tế địa phương, nhằm đạt và vượt các mục tiêu đề ra”.