Đề án 939 giai đoạn 2017 - 2025: Khơi dậy tiềm năng, nâng cao vị thế kinh tế cho phụ nữ Việt Nam

Trên cơ sở đề xuất của Hội LHPN Việt Nam, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Đề án “Hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp giai đoạn 2017 - 2025 tại Quyết định số 939/QĐ-TTg ngày 30/6/2017 (Đề án 939) nhằm: thay đổi nhận thức, khơi dậy tinh thần khởi nghiệp, tiềm năng, sức sáng tạo của phụ nữ; qua đó, thúc đẩy phát triển các doanh nghiệp khởi nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh cá thể, doanh nghiệp mới thành lập của phụ nữ thông qua chuỗi các dịch vụ hỗ trợ chất lượng, bền vững; góp phần thực hiện thành công mục tiêu quốc gia về phát triển doanh nghiệp và Chiến lược quốc gia về bình đẳng giới; góp phần hoàn thiện chính sách, pháp luật hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp, phát triển doanh nghiệp, đảm bảo bình đẳng giới trong lĩnh vực kinh tế.

Đề án giao Hội LHPN Việt Nam chủ trì xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện, đồng thời phối hợp đồng bộ với các bộ, ngành, cơ quan trong quá trình thực hiện ; hướng dẫn chỉ đạo các cấp Hội ở địa phương xây dựng Đề án, kế hoạch và dựa trên tình hình thực tế để tổ chức triển khai các hoạt động của Đề án ở địa phương.

Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam Nguyễn Thị Tuyến tham quan gian hàng của chị em phụ nữ khởi nghiệp

Hoàn thiện cơ chế, chính sách và khởi động bộ máy triển khai

Trong giai đoạn 2017 - 2025, công tác chỉ đạo và điều hành Đề án 939 được triển khai bài bản, đồng bộ từ TW đến địa phương, bám sát chủ trương của Thủ tướng Chính phủ. Ở TW, Hội LHPN Việt Nam đã chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan tham mưu, trình cấp có thẩm quyền ban hành đầy đủ hệ thống văn bản phục vụ triển khai Đề án. Các bộ, ngành đã tập trung chỉ đạo, triển khai, bố trí ngân sách, huy động nguồn lực và lồng ghép các hoạt động thực hiện Đề án theo nhiệm vụ được phân công.

Ở địa phương, 100% UBND các tỉnh, thành phố đã ban hành kế hoạch tổng thể thực hiện Đề án 939, trong đó các mục tiêu được cụ thể hóa phù hợp với đặc điểm và khả năng của từng địa phương. Hội LHPN địa phương đã chủ động lồng ghép Đề án với các chương trình mục tiêu quốc gia (giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới, dân tộc thiểu số) nhằm tăng hiệu quả và đảm bảo tiếp cận đa chiều. Ngay sau khi Đề án được phê duyệt, Hội LHPN Việt Nam đã khẩn trương ban hành đồng bộ các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn, giám sát và tổ chức tập huấn đến 100% cán bộ Hội chuyên trách các cấp.

Các cấp Hội và các ngành cấp TW đã chủ động đề xuất ngân sách và khai thác từ các nguồn kinh phí khác

Công tác kiện toàn, thành lập bộ máy chỉ đạo được thực hiện thống nhất ở các cấp. Ở TW, Hội LHPN Việt Nam đã quyết định thành lập Ban Chỉ đạo Đề án 939 với Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam làm Trưởng Ban và các thành viên là đại diện lãnh đạo các vụ, cục chức năng thuộc bộ, ngành, tổ chức chính trị - xã hội, đoàn thể ở TW. Ban Chỉ đạo TW đã ban hành Quy chế hoạt động và Chương trình công tác hàng năm nhằm phân công nhiệm vụ, thiết lập cơ chế phối hợp và đảm bảo tiến độ triển khai đồng bộ. Việc thống nhất mô hình Ban Chỉ đạo đã góp phần nâng cao chất lượng công tác điều hành, khắc phục tình trạng phân tán, trùng lặp và tăng cường hiệu quả phối hợp liên ngành.

Về nguồn lực thực hiện, các cấp Hội và các ngành cấp TW đã chủ động đề xuất ngân sách và khai thác từ các nguồn kinh phí khác. Kết quả, tổng kinh phí được cấp của Đề án 939 giai đoạn 2017-2025 là 654,660 tỷ đồng. Trong đó, tổng ngân sách cấp là 442,892 tỷ đồng (TW: 79 tỷ đồng; cấp tỉnh, thành: 363,892 tỷ đồng) và tổng kinh phí huy động từ nguồn xã hội hóa là 211,767 tỷ đồng (TW: 35,5 tỷ đồng; cấp tỉnh, thành: 176,267 tỷ đồng). Nguồn lực này là yếu tố quan trọng giúp Đề án đạt được những kết quả tích cực.

Vượt xa các mục tiêu cụ thể

Sau 8 năm nỗ lực triển khai, Đề án đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, tiếp tục khẳng định là một chủ trương đúng đắn, phù hợp với nhu cầu của hội viên, phụ nữ và có ý nghĩa chiến lược lâu dài trong sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Về các mục tiêu cụ thể, Đề án đã đạt được những con số ấn tượng. Trong giai đoạn 2017 - 2025, đã có tới 100% cán bộ Hội chuyên trách các cấp tham gia triển khai được nâng cao nhận thức và phương pháp hỗ trợ phụ nữ về khởi nghiệp, phát triển kinh doanh, vượt 7,4% so với mục tiêu đặt ra. Công tác tuyên truyền cũng đạt hiệu quả cao, với 84,8% hội viên phụ nữ được tuyên truyền, nâng cao nhận thức về việc làm và khởi nghiệp, đạt 121,1% so với mục tiêu. Đáng chú ý, các cấp Hội đã nỗ lực và lồng ghép các nguồn lực để hỗ trợ 118.533 phụ nữ khởi sự kinh doanh và khởi nghiệp thông qua tư vấn pháp lý, đào tạo, hỗ trợ tiếp cận tín dụng và kết nối thị trường, hoàn thành và vượt 593% so với mục tiêu đặt ra là 20.000 người. Đối với kinh tế tập thể, các cấp Hội đã phối hợp, hỗ trợ thành lập mới 1.666 Hợp tác xã (HTX) và trên 6.000 Tổ hợp tác (THT) do phụ nữ tham gia quản lý, điều hành, vượt 665% so với mục tiêu 1.200 THT/HTX. Cuối cùng, mục tiêu tư vấn, hỗ trợ phát triển doanh nghiệp cũng hoàn thành vượt mức, với 130.000 doanh nghiệp nữ mới thành lập được tư vấn, hỗ trợ phát triển, đạt 130% so với mục tiêu.

Cuộc thi "Phụ nữ Khởi nghiệp" được xem là điểm nhấn nổi bật, trở thành một diễn đàn lớn, một sân chơi bổ ích thu hút sự quan tâm và hưởng ứng của đông đảo hội viên, phụ nữ cả nước. Số lượng dự án khởi nghiệp tham gia Cuộc thi đã tăng lên đáng kể qua các năm, với 2.545 dự án dự thi năm 2024, tăng 176% so với năm 2020. Chất lượng dự án ngày càng cao, gắn nhiều hơn với đổi mới sáng tạo và ứng dụng công nghệ, đa dạng về lĩnh vực. Tổng cộng, hơn 41.568 đề xuất/ý tưởng đã đăng ký tham gia tại các cấp Hội, trong đó 187 ý tưởng/dự án tiêu biểu đã được lựa chọn trao giải cấp TW và hỗ trợ thực hiện với tổng kinh phí trên 35 tỷ đồng. Đặc biệt, đối tượng tham gia ngày càng được mở rộng, hướng tới nhóm phụ nữ đặc thù như nữ trí thức, nữ vận động viên giải nghệ, phụ nữ khuyết tật, phụ nữ cao tuổi...

Đại diện HTX Lục Ngạn Xanh (đứng thứ tư từ trái sang) nhận giải Ba tại Lễ trao giải Chung kết cấp vùng khu vực miền Bắc

Để khuyến khích và hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp thành công, các cấp Hội phụ nữ, đặc biệt là cấp cơ sở đã thực hiện tốt việc thu thập, sàng lọc, lựa chọn, đào tạo, phối hợp đào tạo, nâng cao năng lực cho trên 200 nghìn ý tưởng/dự án kinh doanh của phụ nữ, trong đó tập trung các nội dung: xây dựng bản thuyết minh dự án/ý tưởng khởi nghiệp, kế hoạch kinh doanh, tăng cường các kỹ năng kinh doanh, kiến thức khởi nghiệp, quản lý tài chính, quản trị doanh nghiệp hiệu quả... Qua các hỗ trợ của Đề án, đã có trên 118.000 phụ nữ khởi sự kinh doanh, khởi nghiệp.

Đề án không chỉ tạo tác động tích cực đến kết quả tăng trưởng kinh tế cho trên 130.000 doanh nghiệp nữ được thành lập mới và gần 2.000 HTX do phụ nữ tham gia quản lý, điều hành, mà còn tạo tác động tích cực đối với cộng đồng xã hội. Lao động nữ được tạo thêm việc làm, góp phần thực hiện chủ trương “ly nông bất hương”, quan tâm hỗ trợ các nhóm phụ nữ đặc thù, yếu thế như phụ nữ dân tộc thiểu số, khuyết tật, hoàn lương, phụ nữ bị bạo lực gia đình... Đề án đã khuyến khích phụ nữ tham gia hợp tác, chia sẻ, giúp nhau phát triển kinh tế thông qua áp dụng tiến bộ khoa học công nghệ, xây dựng các mô hình kinh tế hợp tác. Qua đó, quyền năng kinh tế và vị thế của người phụ nữ đã được xã hội khẳng định, góp phần xây dựng văn hóa khởi nghiệp của Quốc gia.

Hiệu quả lan tỏa và bền vững từ việc truyền thông đa dạng

Bên cạnh đó, Hội LHPN Việt Nam cũng xác định công tác tuyên truyền là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt trong toàn bộ quá trình thực hiện Đề án. Với phương pháp tiếp cận đa dạng, linh hoạt và điều chỉnh phù hợp với từng nhóm đối tượng, các hoạt động truyền thông đã được tổ chức đồng bộ, rộng khắp và tập trung thực hiện theo chiều sâu. Các cấp Hội đã đẩy mạnh truyền thông các hoạt động, sự kiện liên quan đến Cuộc thi/Ngày hội phụ nữ khởi nghiệp, đồng thời tuyên truyền gương tập thể, cá nhân phụ nữ, mô hình điển hình làm kinh tế giỏi, khởi nghiệp sáng tạo, phổ biến kỹ năng kinh doanh, thương mại điện tử, kinh tế tuần hoàn, chuyển đổi số.

Các hình thức truyền thông được đa dạng hóa, từ duy trì thường xuyên chuyên mục về phụ nữ khởi nghiệp trên Cổng Thông tin điện tử của Hội, Báo Phụ nữ Việt Nam, Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam... tới tuyên truyền trực tiếp thông qua họp phổ biến tại các chi tổ Hội, câu lạc bộ, hội nghị hội thảo/tọa đàm/diễn đàn, đến truyền thông qua các kênh số như Cổng Thông tin điện tử, fanpage của Hội. Các cấp Hội đã tổ chức hơn 31.505 hội nghị quán triệt Quyết định 939/QĐ-TTg, thu hút hơn 2,8 triệu người tham dự, và phát hành 844.711 tài liệu, tờ rơi tuyên truyền. Thông qua các hoạt động này, nhận thức xã hội về vai trò, tiềm năng của phụ nữ khởi nghiệp đã được thay đổi, năng lực tiếp cận thông tin được nâng cao. Điều này từng bước thay đổi tư duy, định kiến, tạo điều kiện thuận lợi để phụ nữ mạnh dạn tham gia khởi nghiệp, phát triển kinh doanh, khơi dậy tiềm năng, sức sáng tạo, góp phần vào công cuộc xây dựng đất nước phồn vinh và thúc đẩy triển khai Đề án một cách đồng bộ, hiệu quả trên phạm vi toàn quốc.

Hội LHPN Việt Nam cũng xác định công tác tuyên truyền là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt trong toàn bộ quá trình thực hiện Đề án

Đề án 939 đã thành công trong việc thay đổi nhận thức xã hội về vai trò và tiềm năng của phụ nữ khởi nghiệp , góp phần hình thành đội ngũ nữ doanh nhân mới có trách nhiệm xã hội, thúc đẩy văn hóa kinh doanh và hỗ trợ lẫn nhau. Quyền năng kinh tế và vị thế của người phụ nữ đã được xã hội khẳng định rõ rệt.

Đề án đã tạo cơ hội thuận lợi để lồng ghép đồng bộ các giải pháp và nguồn lực, giúp các cấp Hội hỗ trợ phụ nữ phát triển kinh doanh bền vững. Các hoạt động hỗ trợ không chỉ dừng lại ở phong trào mà đã chuyển sang phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp cho phụ nữ một cách chuyên nghiệp và bền vững thông qua việc xây dựng các mô hình tổ chức như Hội doanh nhân nữ, vườn ươm khởi nghiệp và văn phòng hỗ trợ khởi nghiệp.

Những kết quả này là cơ sở quan trọng để tiếp tục xây dựng và tổ chức thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp của Đề án “Hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp” giai đoạn 2026 - 2035 (Đề án 2415).