Nữ nhà văn ghi danh Ba Lan đầu tiên trên giải thưởng Man Booker

27/06/2018
Nhà văn Olga Tokarczuk (56 tuổi, người Ba Lan) đã trở thành người đầu tiên ghi danh Ba Lan trên bản đồ giải thưởng văn chương uy tín thế giới khi bà thắng giải Man Booker – giải thưởng tôn vinh những tác phẩm văn học hay nhất thế giới (đã được dịch sang tiếng Anh).

Sinh ra ở thị trấn nhỏ Sulechów (thuộc Zielonogórski, Lubuskie) thuộc phía tây Ba Lan, trong một gia đình có bố mẹ là giáo viên, Olga Tokarczuk sớm được tiếp xúc với sách vở. Thời đại hỗn loạn khiến gia đình bà sớm phải rời Ba Lan tới Ukraine tị nạn. Mang lý tưởng xây đắp xã hội, giúp đỡ người yếu thế, Tokarczuk theo học ngành tâm lý học, Đại học Warsaw.

Sau khi tốt nghiệp, tưởng như cô gái người Ba Lan an phận với người chồng cùng nghề, công việc ở bệnh viện và một cậu con trai đáng yêu nhưng rồi một ngày, bà nhận ra bản thân không hợp với ngành tâm lý. Tokarczuk bắt đầu làm thơ, viết tiểu thuyết, xuất bản sách từ đó. Nữ nhà văn sớm có được thành công nhưng cũng bắt đầu gặp phải những khủng hoảng trong cuộc sống cá nhân.

Có thời điểm, bà đã đi du lịch một mình tới Đài Loan (Trung Quốc) hay New Zealand, đưa con trai tới Malaysia để tránh mùa đông khắc nghiệt ở Ba Lan. Olga Tokarczuk hiện sống ở vùng nông thôn Lower Silesia, thuộc phía nam Ba Lan.

Phong cách chắp vá các câu chuyện diễn ra trong lịch sử của Olga Tokarczuk đã thành công ngay từ những ngày đầu bà sáng tác văn học. “Flights” cũng là một cuốn sách như vậy khi nhà văn chắp nối những câu chuyện trải dài từ thế kỷ 17 tới nay, được kết nối với các chủ đề về du lịch và thuật giải phẫu người. Hơn ai hết, Tokarczuk nhận thức rất rõ quy luật của sáng tác văn học.

Nữ nhà văn luôn tìm tòi hình thức thể hiện mới cho các tác phẩm của mình thay vì kể xuôi dòng một câu chuyện từ đầu đến cuối theo cách thông thường. Bà tỏ ra bất ngờ khi tác phẩm của mình thắng giải Man Booker quốc tế bởi theo nữ nhà văn, “Flights” đã được xuất bản ở Ba Lan cách đây 10 năm, quãng thời gian quá dài có thể khiến cuốn sách đi vào quên lãng nhưng cuối cùng Ban Giám khảo Man Booker đã tinh tường phát hiện và tôn vinh tác phẩm này.

Nhà thơ Appignanesi – Chủ tịch Ban Giám khảo Man Booker quốc tế nhận xét: Cuộc sống du mục, sự chuyển dịch liên tục của con người, cái chết, những vấn đề y học... là những chủ đề “phi thường” trong “Flights”. Mặc dù việc lựa chọn người chiến thắng là rất khó khăn nhưng cái tên Olga Tokarczuk là xứng đáng, bởi bà là “một nhà văn tuyệt vời với trí tưởng tượng phong phú”. Appignanesi cũng ca ngợi bản dịch tiếng Anh của Jennifer Croft.

Dịch giả Jennifer Croft là người góp phần không nhỏ làm nên chiến thắng của “Flights” tại Man Booker quốc tế. Nữ dịch giả người Mỹ, gốc Oklahoma thổ lộ, bà đã ám ảnh và xúc động khi chuyển ngữ tác phẩm này ra tiếng Anh. Sự năng động của một dịch giả chuyên nghiệp thông thạo cả tiếng Ba Lan, tiếng Tây Ban Nha và tiếng Ukraina, Jennifer Croft – người sáng lập của tạp chí Buenos Aires đã chuyển tải một cách uyển chuyển nội dung tác phẩm.

Jennifer Croft hiện đang chuyển ngữ tiểu thuyết 900 trang mang tên “The Books of Jacob” (Tạm dịch: Cuốn sách của Jacob) của Olga Tokarczuk, cuốn sách từng làm mưa làm gió ở Ba Lan năm 2014 và được dự đoán sẽ làm nên chuyện ở các giải thưởng văn chương sắp tới.

Giải Man Booker Quốc tế tôn vinh những tác phẩm văn học hay nhất thế giới (đã được dịch sang tiếng Anh). Số tiền thưởng 50.000 bảng (67.000 USD – 1,7 tỉ đồng) được chia đều cho nhà văn và dịch giả. “Flights” (Tạm dịch: Những chuyến bay) đã vượt qua 107 tiểu thuyết cùng những tên tuổi kì cựu như Han Kang của Hàn Quốc và László Krasznahorkai của Hungary, giúp Olga Tokarczuk trở thành nhà văn Ba Lan đầu tiên đoạt giải thưởng uy tín này. Olga Tokarczuk đã xuất bản 8 tiểu thuyết, 2 tập truyện ngắn và từng tham gia tổ chức festival văn học ở Lower Silesia.

PNVN

TÂM ĐIỂM

CÁC ĐỀ ÁN

Video